|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
POESIS Carmen de rege Vladimiro ~ Pisma od kralja Vladimira ~ Hoc carmen Andreas Kačić Miošić (1704 – 1760) scripsit et invenitur in notissimo opere eius Razgovor ugodni naroda slovinskoga, qui titulus Latine in libro Emerici Pavić ut Discursus jucundi supra Nationem Slavam iam a. 1764. translatus est. Kačić Miošić, Franciscanus, scriptor operum philosophicorum et theologicorum lingua Latina scriptorum, in hoc opere suo prosa et versibus populariter scripto sermone tantum nativo utitur. Qua de causa hic liber eius permultas editiones vidit, carmina autem eius decasyllabo populari scripta multi memoriter edidicere, a multis etiam carmina popularia existimantur. Gemens gemit captus Vladimirus in carcere regis Bulgarorum, gemens gemit et exsecrabatur diem in quo lucem hanc aspexit. Putat se a nullo auscultari, sed auscultat Cossara puella, pulchra nata regis Bulgarorum, qui est natus genere Slavico. Rogat illum Cossara puella: „Quid est tibi, capte mi infelix? Estne tu ad matrem ire cupis, caram tuam patriam videre? Estne tibi iam molesta fames, estne carcer, misera haec domus, suntne vincla pedibus in tuis, suntne forsan manicae haec graves? Audistine, capte mi infelix, fidam tuam nubere uxorem et ideo dies atque annos, matrem tuam tristem exsecraris?“ Dicit ei captus Vladimirus: „Desine, o Bulgara puella! Dolor meus patria nec mea, nec ad matrem cupio redire. Neque mihi est molesta fames, neque carcer, misera haec domus, neque vincla pedibus in meis, neque forsan manicae haec graves. Neque nubit fida uxor mea, nam nec duxi ego iam uxorem, neque miser umquam eam ducam, quia brevi e vita excedam in carcere regis Bulgarorum Samuelis, perdat illum Deus! Fidem dedi, fidem violavit, me in caeco carcere locavit.“ Et insuper Cossara puella: „Age, dic mi, capte mi infelix, terram tuam unde te venire, qua e gente, stirpe natum esse.“ Dicit ei puer Vladimirus: „Ego captus ex Arcegovina; inservivi prius regem Slavum urbe in Tribunio formosa. Quod me rogas et de gente, stirpe, dicam tibi omnia recteque: meum, soror, nobile est genus, sed sum captus regis Bulgarorum. Sunt et mihi bona numerosa, mea libens redimat me mater, redemptionem rex non sinit meam, sed requirit caput meum ille.“ Tunc puella eum consolatur: „Tu ne gemas, capte mi infelix! Ego nata regis Bulgarorum Samuelis, dominus qui tuus. Pandam ego flavos crines meos, osculabor vestem eius, pedes, quos et ego lacrimis perfundam, quem per Deum vivum obsecrabo, te ut mittat e carcere caeco vetulaeque ut te reddat matri, ut laetetur cara mater tua cum cognoscat natum Vladimirum.“ Et deinde intrat domum suam cum seipsa colloquens commota: „Multos ego viros fortes vidi Slavico et genere et stirpe, sed non vidi virum pulchriorem, pulchriorem nec venustiorem, nec ab ulla matre pari potest, iuvene hoc capto Vladimiro.“ Et tum domum intrat ea pulchram, osculatur patris vestem, genu, pedes eius lacrimis perfundit hocque modo patri loquebatur: „Dona mihi captum Vladimirum, sit ut ille fidus sponsus meus, ita tibi fulgeat corona filiusque vivat Radomirus! O mi pater, ille mi videtur natus esse nobili genere: inservivit prius regem Slavum, pulchre fatur pulchriusque narrat. Eum, pater, e carcere mitte, ita tibi sanus equus tuus, ita tibi gladius acutus, nam is puer Arcegoviensis!“ Haec ad verba rex et risum edit Cossaraeque tacite dicebat: „Is non puer Arcegoviensis, ille vero rex est Vladimirus. Et aliud facere non possum: tibi eum debeo donare, ille tua est imago vera, laudat eum et Croata terra!“ Comprehendens Cossara puella Slavicam reginam se futuram, profundebat lacrimas lenita, patri suo manus osculatur. Sumens capit carceris tum claves carcerique fores patefacit, appellatque captum Vladimirum et sic ei felix loquebatur: „Nunc exsurge, o rex Vladimire, lacrimasque uberes deterge, ecce nunc te sponsa tua vocat, pulchra nata regis Bulgarorum!“ Comprehendens captus verba eius statim ille fit lacrimabundus, benedicit Cossaram puellam plus quam matrem propriam amatam, exiitque e carcere caeco proficiscens ad puellae domum. Pulchre eum socer tunc recepit rogans eum de salute eius. Bulgaros tunc vocat vestitores, qui ut suant ei vestimenta; et incedens bene purpuratus fulget captus ut et sol est fulgens. Dapes magnas nobilesque parat, dominos ad dapes magnas vocat, coniungitque eum cum Cossara redens ei regnum et coronam. Gaudium tunc erat ibi magnum, facile non scriptu, mi amice: tympana et calami in domo et pro domo choreae ducuntur. Sunt in choris Bulgarae puellae, choros ducit en Cossarae soror, illa pulchra carmina canebat et sorori cantando addebat. Tum si quis videre potuisset Samuelem, regem Bulgarorum, osculantem filiae maritum, osculantem et benedicentem: „Deus tecum, o mi puer care, bona tibi in via fortuna! Nimis ego contra te peccavi, matri tuae attuli dolorem te in caeco carcere tenendo, cruciando et fame et siti. Sume, fili, gratam sponsam tuam atque illam duc in domum tuam. Dic salutem dominis Slavorum vetulaeque carae matri tuae, cui magnum attuli dolorem, omnigenas iniurias feci.“ Carmen sit honori viris cunctis, det salutem Deus nobis iunctis! Convertens scripsit Aurelius Zvidulic |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
