De Floralibus

“Mater, ades, florum ludis celebranda iocosis”: sic incipit opus Ovidianum (Fasti, V, v.183 et seq.) Floralia attingens, quae celebrari solita sunt ab exeunti mense Aprili usque ad diem V ante Nonas Maias. Flora dea fuit et veris et florum florentisque aetatis. Quo tempore ianuae floribus ornabantur omnesque cum coronis ingenti laetitia adibant; nam Ludi Florales ritibus effrenatis more Bacchico agebantur. Quadriduum etiam ludi scaenici spectatores delectabant: scorta ut mimae in scaenis nudabantur, deinde omnes discessuri erant ad Circum Maximum ubi venationes caprarum et leporum paratae erant. Postremo die apud eundem Circum certamina inibant quorum victor a populo palma clamabatur. In versibus dea ipsa narrat (“Dum loquitur, vernas efflat ab ore rosas”) de Zephyri sui sponsi dono:

“Vere fruor semper: semper nitidissimus annus,

arbor habet frondes, pabula semper humus.

Est mihi fecundus dotalibus hortus in agris,

aura fovet, liquidae fonte rigatur aquae:

hunc meus implevit generoso flore maritus”.

Quomodo tanta intemperantia apud antiquos Romanos plerumque severiores explicari potest? Licentia et morum lascivia, ut sacra, visae sunt terrae fertilitati favere, quod omnes fere antiquissimae gentes existimaverunt. Primum Ludi Florales acti sunt anno ducentesimo duodequadragesimo a.Ch.n., auctoribus aedilibus plebeiis, cum ex responso libri Sybillini praecepissent ut ii pararentur. Postea ritus omissi sunt, sed rursus renovati anno centesimo septuagesimo tertio a.Ch. n. post annonae caritatem. Dies Florales etiam a Iulio Caesare in fastis servati sunt.

Manentne nostra aetate illorum dierum vestigia? Praeter Diem Festum Laboris qui pertinet ad socialia, dubium non est quin quidam rustici mores originem ducant ex illis. Plurimi sunt in orbe ludi ver adveniens vario modo extollentes; in compluribus Italiae regionibus etiamdum dies festi cognominati Kalendae Maiae (Calendimaggio) vigent: quo tempore adulescentes saltant canuntque bene augurantes ramusculis floribusque ornati, nec desunt in oppidis ut Florentiae, Asisii, ludi scaenici nec musici nec certamina vario genere.

Scripsit Lydia Ariminensis