SENTENTIAE GRAECAE LATINE TRANSLATAE(XV)

Proverbium Graecum Ἐν οἴνῳ ἀλήθεια philosopho sophistae Zenobio (II saec. p.Ch.n.) tributum est qui ingens numerum populi dictorum collegerat. Quod significat ob ebrietatem homines sincero animo verba emittere. Exacta conversio in scriptoribus antiquioribus non exstat sed Media Aetate sententia “ in vino veritas” vulgo proferebatur, ut etiam Erasmus Roteradamus ostendit (Adagia, chilias I, centuria 7, 17 (n. 1617). Aetate antiqua quasdam sententias similes Graeci scriptores obtulerunt:

Alcaeus, fr. 366): “οἶνος, ὦ φίλε παῖ, καὶ ἀλάθεα”; Plato, Symposium 217 e : “οἶνος ἄνευ τε παίδων καὶ μετὰ παίδων ἦν ἀληθής”; Theocritus, Idyllia, 29, 1 “οἶνος, ὦ φίλε παῖ λέγεται καὶ ἀλάθεα”. Φιλόχορος δέ φησιν ὅτι οἱ πίνοντες οὐ μόνον ἑαυτοὺς ἐμφανίζουσιν οἵτινές εἰσιν, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον ἀνακαλύπτουσι παρρησίαν ἄγοντες. Ὅθεν «Οἶνος καὶ ἀλήθεια» λέγεται καὶ «Ἀνδρὸς δ´ 〈οἶνος〉 ἔδειξε νόον»: Athenaeus Naucraticus Deipnosophistae II, 37e (cap. 6).

Neque apud scriptores Romanorum exempla desunt de vi veridica ebrietatis: Horatius, Ars poetica, vv.434 et sqq. “Reges dicuntur multis urgere culullis et torquere mero quem perspexisse laborant, an sit amicitia dignus”. Alio loco: Epistulae, I,5,16 «Quid non ebrietas designat? Operta recludit». Similiter I, 18, 38: «Commissumque teges et vino tortus et ira»

Ab omnibus omni aetate ultra modum vinum sumere sincero sermoni coniunctum est.

Scripsit Lydia Ariminensis