Brevis post exactos marxistas historia Chiliensis

Die XI Sept. anni MCMLXXIII Praesidem communismo Cubano faventem milites et cives Chilienses a munere expulerunt; et quamvis difficile sit de his rebus tractare, praesertim breviter, tamen, quia amicis rogantibus nolo adversari, faciam sedule; neque eorum immemor, militum aut civium, qui vecordia ac vi vel mortem obierunt vel durissime vitam degerunt.

Quadraginta enim annos abhinc milites Chilienses, qui tunc legibus maxime paruerant, armis rem publicam adepti sunt, quod non fecissent profecto, nisi gravissimis causis essent adducti: democratia enim iam erat intermissa; annona pretiosissima; mercatores constringebantur; violenter ubique agebatur; multi etiam arma illegitime gerebant, multi quoque armis sese protegendos putabant.

Chilia ita regebatur ut assuefieret ad regimen communisticum Cubanum, quod minime democraticum a pluribus iudicatur; sexaginta enim annos dictaturam durissimam civibus imponit. Id erat regimen a quo militum civiumque merito atque opera liberati sumus. E Cuba, ut scitur, in Miamiam insulani lintribus et cum vitae periculo migrare cupiunt.

Quod, ut dicitur, Enricus Kissinger aliique sepemtrioamericani operam dederint ut Praesidem Allende expelleretur, possit esse verum; at hic in Chilia nos cives sine opera aliena iam putabamus regimen esse illegitimum et non ferendum.

Praeses tunc rei publicae Salvator Allende eodem die undecimo Septembris, quo milites ingrediebantur in aedes praesidentiales, se ipse occissus est; nunc autem ii, qui Salvatoris Allende partes secuti erant, eius effigiem et memoriam, quadraginta annis transactis, honorare cupiunt; omnes nempe mortui observantia et honore digni sunt, nec non ii milites qui eisdem temporibus a tromocratis necati sunt.

Quod supra brevissime scripsi non est nisi mea opinio, qui illis temporibus in Chilia versatus sum et oculis vidi nationis interitum; historia, magis ponderata et scientifice vestigata, nondum scripta est. Interea nos, qui a marxistis dissentimur, videmur dicendi facultate carere cum passim et tumultuose obruimur. Nunc est politice rectum contra regimen militare tela continenter conicere. Dolendum autem est quod quidam odium rebus politicis adhibent et civili dialogo magnopere obsistunt. Utinam locum vel interretialem habeamus adeo apertum ut quisque suam sententiam “sine ira et studio” (quamvis cum errore) proferre possit.

Scripsit Paulus Kangiser