|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
POESIS Paradisi XV: Cacciaguida Dantis Allagherii Divina Comoedia Mens bona, ubi semper, quae recte spirat amoris Aura, liquet, veluti non aequo in corde cupido, Suavisonam jussit citharam interrumpere carmen, Et sanctas cessare fides, quas dextera coeli 5 Et premit et lassat. Cur justis obstruat aures Hic populus precibus qui, pauca rogare paratum Paene illecturus, concordi mente animoque Conticuit? Merito veniat sine fine dolenda Vita homini cupido, bona fluxa et vana potiri; 10 Pro quibus aeternum se illo spoliavit amore. Sicut per noctis tranquilla et pura serenae Interdum subito discurrere lumine flamma, Securosque solet visus necopina movere Mutantisque locum stellae sub imagine fertur: 15 (Excipe, quod parte ex illa, unde accensa recessit, Nil fuit amissum; ista brevi vanescit in auras:) Haud aliter cornu ex dextro, quod pertinet hujus Ad postrema crucis, stellarum ubi plurimus ordo Fulgebat junctus, multa cum luce cucurrit 20 Astrum; nec proprium lemniscum gemma reliquit, Sed propter tractum radiorum excurrit, et igni Assimile est visum, quem post alabastra locamus. Composita ore pio Anchisis sic restitit umbra, (Majori nostrae si dignum est credere Musae) 25 In valle Elisia, natum cum sensit adesse. 0 sanguis meus, o super omnein gratia morem! Et cuinam, ut tibi, reclusa est bis janua coeli? Sic illud lumen: quare tum ego totus in illo; Dein Dominae quaesivi oculos: namque altus agebat 30 Me stupor hinc atque hinc; quia tali huic lumina risu Ardebant, ut et ipse meis mihi sorte datorum Donorum summam, Paradisi et habere viderer Jam partem. Dein vita oculis jucunda meisque Auribus, ad primas adjecit talia voces, 35 Quae non percepi; sic sensu est fata profundo. Nec jam consulto, at quod erat celare necesse; Nam sermo illius signum super adstilit omni Praefinitum homini. — At postquam deferbuit arcus Ardentis studii sic, ut, quae funderet ore, Descensu peterent quod nostra est tangere mente, Hoc primum audivi: Dene sit tibi. Trine, qui es Unus, Et nostrum es tanto dignatus munere semen. Dein: (irata et diuturna nimis jejunia, fili, Quae sunt ducta mihi libro ex majore legenti, 45 Pagina ubi alterne haud reddit mutata colorem, Solvisti, hunc intus splendorem luminis, unde Verba libi emitto, hac plumas libi dante, volatum Ausus sublimem. Quae tu modo pectore versas, Ad me cuncta meare putas ex principe caussa 50 Illa, non secus ac quinlusque et sextus ab uno Exsurgit numerus, si quis satis addere novit. Quare quis fuerim, vel cur tibi laetior esse, Quam quisquam ex ista prodenti gaudia turba Nunc videar, non ulla fuit tibi caussa rogandi. 55 Quod credis, verum est; nam plusque rainusque beante Quae fruitur vita turba omnis suspicit illud, In quo tu speculo pandis tua sensa, priusquam Ilaec animo volvas. Verum ut sacri ignis amoris, Qui vigilare jubet pascentem lumina viso Perpetuo et desiderio me suaviter urit. Plenius expletus maneat, vox libera, laeta Et secura sonet, quae vis aut corde volutas, Ad quae mox decreta mihi responsa dabuntur. Postquam respexi Dominam meque ilia, priusquam 65 Inciperem fari, audivit, vultuque sereno Annuit arridens, cupienti qui addidit alas. Tunc ego sic coepi: Sapientia et aestus amoris, Ex quo se vobis ostendit, quae regit aeque Cuncta, et pro meritis cuncta aequat, summa potestas, 70 Uno respondent mensurae pondere vobis: Nam solem propter, qui vos lustravit et ussit Luce sua atque aestu, sic unicuique facultas Utraque inest aeque, nihil ut simile esse feratur. At studium, ac pariter mentis prudentia oh ipsam, Quam nostis, caussam mortalia membra ferentum Alis diversas suerunt imponere pennas. Quare ego, qui vivo morti devotus, in ista Sortis inaequalis video me lege retentum ; Atque haec caussa fuit, cur parcam solvere grates 80 Voce, ac laetitiae plaudam modo corde paternae. Te precor ipse quidem, o vivax mihi flamma topati, Hunc quae thesaurum pretiosum gemma decoras, Per te explere tuo ut liceat mihi nomine mentem. 0 mea frons, per quam venit mihi tanta voluptas 85 Solum expectanti, en radix tua, talia contra Ille; ac deinde inquit: Qui primus nomina vestro Imposuit generi, et post centum atque amplius annos Certat adhuc primam montis superare coronam, Is meus est natus, bisavus tibi, cui decet ore 90 Et factis te jam longum resecare laborem. Antiquos intra fines Florentia stabat Pace fruens plena, parvo contenta pudensque. Non pictas acubus vestes, non illa corollas Cognorat, non, femellis quae stringeret apte 95 Crura, periscelidem; nec quidquam, cingula praeter. Formam fingebat. Nondum modo nata pavore Filia torquebat patrem; nam tempora, dosque Ilinc atque inde modum nunquam transire sinebant. Nulla domus, vacuam quam turba domestica morte 100 Deseruisset, erat. Nondum, qui in luminis oras, Quidquid posset agi secreta in parte domorum, Ederet, ortus erat tristi alite Sardanapalus. Nondum Monsmarius monti, qui nomina primum Duxit ab aucupio, palmam cessisse priorem 105 Visus erat, qui, ut nunc superatur culmine in isto Adscensus, ita vincetur, dante urbe ruinam. His ego vidi oculis Berlin-Belincionem ossis Et corii ornatu vestitum incedere, et uxor Illius numquam a speculo fucata redibat. Del-Vecchium et Nerlum contentos simplice pelle Vidi, et matronas fusum pensumque trahentes. 0 fortunatas! Tumuli secura paterni Singula erat. Necdum ulla thoro deserta jacebat Gallorum ob gladios. Pueri cunabula propter 115 Altera sidebat, verbis solata quietem, Quae quondam patrum linguam matrumque juvabant. Atque colo mollem deducens altera crinem, Fallebat somnum, turba prope stante suorum, Iliacas memorans Fesulasque urbemque Quirini. 120 Tum Cinguella, Lapus cognomine Saltarellus Nostro illi populo portentum tale fuissent. Quale foret vestro Cornelia, Cincinnatus. His ita tranquillis, ita pulchris moribus urbis, Tam fido populo, hospitio tam dulci et amico 125 Me dono dederat, genitrice vocante, Maria, El veteri ex vestro sacrato fonte renatus Cacciaguida fui, fratre et consorte Moronto Atque Elisaeo. Prognata in fluminis ora Eridani conjux venit mihi. Nomen ab illa 130 Filius is duxit, cujus tu nomine gaudes. Induperatoris dein sum vexilla secutus Conradi, ense latus qui mi praecinxit, honore Dignatus tanto propter benefacta merentem. Contra nequitiam sum illum comitatus euntem 135 Legis, qua populus tellurem usurpat et urbem, Pastoris culpa, quas vobis jura dederunt. Atque ita mi gentem fuit extricata per illam. Haec anima ex mundo praesenti fallere, cujus Insidiosus amor multorum pectora turbat, 140 Atque ex martyrio ad pacem fuit exitus hancce. (curavit Johannes Teresi) scripsit Abbate Dalla Piazza Vicentino |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
